Nieudany seks - Agnieszka i Jakub Kołodziejowie
Najczęstsze przyczyny
Wcześniejsze negatywne doświadczenia związane ze sferą seksualną - zwłaszcza doświadczenia przemocy i nadużyć seksualnych; im wcześniejsze, brutalniejsze i wielokrotne urazy, tym większe skutki. Objawy mogą występować w postaci oziębłości seksualnej, dewiacji seksualnych, tłumienia sfery seksualnej, dążenia do kompulsywnego rozładowywania seksualnego bez potrzeby bliskości. Jeżeli, pomimo wysiłków, problem ciągle się pojawia, warto zgłosić się na konsultację do psychoterapeuty.
Przekonania, że sfera seksualna jest zła i grzeszna - seks źle się kojarzy; ciągłe poczucie winy nie pozwala dostrzec istoty, dobra i piękna seksualności, ani wejść w głębszą relację intymną ze współmałżonkiem. Najczęściej występuje u osób, które przywiązują nadmierną wagę do moralności i upadki w sferze seksualnej przeżywają w poczuciu bycia niewartościowym, grzesznym, trudno im sobie wybaczyć.
Przekonanie, że współżycie seksualne służy przede wszystkim prokreacji - tak wcześniej rozumiano naukę Kościoła; kwestia ta została właściwie wytłumaczona, zwłaszcza w encyklice Humanae vitae (1968 r.), ale pogląd nierzadko jest jeszcze uznawany za aktualny i potrafi skutecznie odebrać przyjemność i bliskość w kontaktach seksualnych małżonków.
Negatywne przekonania i wzorce zachowań wyniesione z rodzin pochodzenia, dotyczące płciowości - np.: „Mężczyźni myślą tylko o jednym", „Kobieta musi w milczeniu cierpieć i wypełniać swój małżeński obowiązek"; są kobiety, które - odczuwając przyjemność podczas współżycia - czują się tym skrępowane i zawstydzone, a czasami mają z tego powodu poczucie winy.
Niezrozumienie potrzeb seksualnych, wynikających z różnicy płci - kobietę bardzo rani brak czułości i zaspokojenia potrzeb uczuciowych, mężczyznę bardzo rani brak troski o współżycie seksualne.
Nieznajomość różnic w przebiegu aktu seksualnego u kobiety i u mężczyzny - mężczyzna z reguły rozbudza się bardzo szybko i szybko gaśnie, kobieta potrzebuje więcej czasu, ciepła, pieszczot i dłużej pozostaje w rozbudzeniu. Bardzo ważna jest właściwa gra wstępna, znajomość sfer erogennych współmałżonka, pieszczoty od mniej do coraz bardziej pobudzających. Konieczne jest rozmawianie na temat własnych potrzeb i oczekiwań - bez domyślania się.
Lęk przed ciążą - może wynikać z wcześniejszych nieplanowanych ciąż, poczucia bycia samej z dziećmi; może przybrać formę obsesji, która jest w stanie całkowicie sparaliżować potrzebę bliskości fizycznej i doprowadzić do wieloletniego braku współżycia w małżeństwie.
Brak higieny osobistej.
Pułapki seksualności
Traktowanie seksu jako dominacji - manifestacja swojej wyższości i niezależności, najczęściej pojawia się w stwierdzeniach: „Nie zależy mi", „Dla mnie seks mógłby nie istnieć", „Tobie tylko jedno w głowie"; ogólnie, brak inicjatywy którejś ze stron. Takie stwierdzenia i postawy trwające wiele lat, bez prób przepracowania, bardzo ranią współmałżonka.
Szantaż, zemsta - częściej stosowane są przez kobiety jako sposób na odreagowanie wcześniejszych upokorzeń, co w gruncie rzeczy nie wyrównuje rachunków, tylko jeszcze bardziej komplikuje relację. Szantaż może być również stosowany w celu uzyskania jakiejś korzyści.
Dorabianie teorii religijnych - chcąc wyjaśnić np. oziębłość seksualną i brak więzi emocjonalnej.
Wzajemne lub jednostronne wykorzystywanie się - poprzez wchodzenie w takie techniki współżycia, na które druga strona się nie zgadza, czuje się wykorzystywana i upokarzana; częściej występuje to ze strony mężczyzn. Ważne jest, aby żona wyraźnie sygnalizowała mężowi swoje odczucia i oczekiwania.
Antykoncepcja - uderza w istotę aktu małżeńskiego i w jedność małżonków (więcej patrz: „Zbliżenia" nr 3).
Od czego zależy siła popędu seksualnego u kobiety?
Temperament, ogólne libido - są kobiety, które lubią się kochać, i są takie, dla których podjęcie współżycia seksualnego wymaga wysiłku, czasu, odpowiedniego klimatu, przygotowania otoczenia; ich potrzeby seksualne są mniejsze, albo jeszcze nierozbudzone.
Faza cyklu - gdy kobieta znajduje się w fazie owulacyjnej, podjęcie współżycia seksualnego jest dla niej łatwiejsze i przyjemniejsze; w fazie poowulacyjnej może doświadczać różnych dolegliwości związanych np. z zespołem napięcia przedmiesiączkowego, jej potrzeby seksualne znacząco spadają. Są kobiety, które chętnie podejmują współżycie seksualne także w fazie poowulacyjnej.
Poczucie bycia kochaną przez męża - kobieta ma bardzo dużą potrzebę bliskości psychicznej i emocjonalnej; jeśli nie czuje się przez męża kochana, będzie unikać współżycia seksualnego.
Akceptacja kobiecości i poczucie bycia atrakcyjną - jeśli kobieta nie akceptuje swojej kobiecości, swojego ciała, nie czuje się atrakcyjna seksualnie, może mieć trudności z podejmowaniem współżycia seksualnego; bycie atrakcyjną i piękną jest dla kobiety bardzo ważne.
Osiągnięcie dojrzałości seksualnej - kobiety osiągają dojrzałość seksualną ok. 35. roku życia; wtedy ich potrzeby seksualne i doznawanie przyjemności ze współżycia stają się większe.
Z jakich powodów kobieta może podejmować współżycie seksualne?
Z lęku przed agresją męża - najczęściej taki akt seksualny niewiele różni się od gwałtu.
Z lęku przed zdradą i opuszczeniem - kobieta boi się samotności; tego, że mąż ją opuści, zdradzi i odejdzie do innej.
Z miłości do męża - kobieta kocha męża i wie, jak ważne jest dla niego współżycie, przy czym sama nie ma potrzeby tak częstych zbliżeń fizycznych.
Z miłości i własnej potrzeby - kobieta kocha i pragnie z mężem współżyć.
Co utrudnia mężczyźnie właściwe przeżywanie aktu seksualnego?
Pornografia - rodzi nadmierne oczekiwania w stosunku do żony, porównywanie jej z innymi kobietami i ostatecznie rozczarowanie, że nie jest taka chętna, jak ta kobieta z filmu. Wieloletni kontakt z pornografią prowadzi do koncentracji na sobie i używania kobiety do zaspokajania własnych potrzeb, ostatecznie daje stany depresyjne i samotność.
Koncentracja na fizjologii - brak spontaniczności podczas współżycia, chęć sprawdzenia się i obecność lęku przed przedwczesnym wytryskiem lub brakiem wytrysku skutecznie zaburzają przebieg aktu seksualnego. Mechanizm ten może się silnie utrwalić i doprowadzić do tzw. impotencji psychicznej.
Koncentracja na technice - wiele żon jest umęczonych pomysłami męża, co z kolei frustruje mężów. Mężczyzna będzie odczuwał największą satysfakcję ze współżycia w momencie, kiedy żona będzie zaspokojona.
Stres - permanentne przemęczenie, pracoholizm (więcej patrz: „Zbliżenia" nr 8) to najczęstsze powody braku zainteresowania seksem u mężczyzn. Wielu mężczyzn już po 35. roku życia z powodu chronicznego stresu odczuwa znaczący spadek libido.
Warto wiedzieć
Każda para ma własny styl współżycia seksualnego - ważne jest odkrycie tego stylu i niezaśmiecanie sobie wyobraźni poprzez pornografię i porównania.
Konieczność dialogu i wiedzy - jest wiele małżeństw, które nie rozmawiają i nie umieją ze sobą rozmawiać na temat seksu. Współmałżonek nie zna sfer erogennych drugiej strony; choćby bardzo kochał, sam wielu rzeczy się nie domyśli. Takie rozmowy zmniejszają napięcie, dają poczucie zrozumienia, wzmacniają miłość i jedność między małżonkami.
Gra wstępna - wytworzenie klimatu, odpowiednie miejsce, kolacja, kąpiel, masaż, muzyka, świece, perfumy, kwiaty, bielizna. Wielu małżonków narzeka na rutynę, znudzenie, co wynika z faktu, że nie dbają o swoje współżycie seksualne.
Nie ma niemoralnych pieszczot zmierzających do pełnego aktu seksualnego - o ile są zgodne z naturą seksualności i z odczuciami współmałżonków.
Pieszczoty oralne w czasie gry wstępnej - wymagają szczególnego dialogu, bo są bardzo intymne; są kobiety, i również mężczyźni, którym to nie odpowiada i należy to uszanować.
Orgazm to nie wszystko - szczytem aktu seksualnego jest penetracja - całkowita bliskość, zjednoczenie, bycie w sobie, orgazm jest dopełnieniem. Jeśli najważniejszym celem jest doprowadzenie się do jednoczesnego orgazmu, w sytuacji niepowodzenia może to rodzić niepotrzebne frustracje. Nie zawsze musi wyjść, ważne, żeby być razem. Odpuszczenie kontroli często ostatecznie daje zgranie i satysfakcję.
Techniki rozbudzania nie zastąpią głębszych problemów w relacji.
W ramkę
Przyjemnością mężczyzny jest przyjemność kobiety.
Przyjemnością kobiety jest przyjemność kobiety.
Artykuł ukazał się w „Zbliżeniach" nr 5