I niedziela Wielkiego Postu "B" (Rdz 9,8-15) - Zawieram przymierze z wami

Według św. Ireneusza Bóg uformował na początku Adama i Ewę nie dlatego, by potrzebował człowieka, lecz by miał kogoś, komu mógłby udzielić swoich darów. Bóg pragnie bowiem doprowadzić ludzi do życia w jedności z Nim.

 To pragnienie Boga wyraża idea przymierza ludzi z Bogiem. Temat ten już w Starym Testamencie bardzo często dochodzi do głosu.

W dzisiejszym pierwszym czytaniu temat ten pojawia się po raz pierwszy. Chodzi o przymierze jakie Bóg zawiera z Noem i jego rodziną. W słowach wypowiedzianych do Noego i jego rodziny widzimy, że Bóg nawiązuje do przymierza, jakie zawarł na początku z pierwszymi ludźmi i powtarza słowa, które wtedy mówił do nich: Wy zaś bądźcie płodni i mnóżcie się; zaludniajcie ziemię i miejcie nad nią władzę. Następnie mówi to, co słyszeliśmy w dzisiejszym pierwszym czytaniu: Ja zawieram przymierze z wami i z waszym potomstwem, które po was będzie; z wszelką istotą żywą, która jest z wami: z ptactwem, ze zwierzętami domowymi i polnymi, jakie są przy was, ze wszystkimi, które wyszły z arki, z wszelkim zwierzęciem na ziemi. Zawieram z wami przymierze, tak iż nigdy już nie zostanie zgładzona wodami potopu żadna istota żywa i już nigdy nie będzie potopu niszczącego ziemię.

W innych miejscach Starego Testamentu temat przymierza jest pogłębiany. W historii Abrahama widzimy, że Bóg zawiera przymierze z nim w sposób uświęcony praktyką wtedy stosowaną. Obydwie strony przymierza, mocą specjalnej przysięgi brały na siebie zobowiązania. Rozcinano na dwoje zwierzęta i przechodzono między ich połowami recytując słowa skierowane przeciwko ewentualnym naruszycielem tego przymierza. Ustanawiano też coś, co upamiętniało to przymierze. W dzisiejszym czytaniu widzimy, że takim znakiem Bóg ustanowił łuk tęczy.

Szczególnie mocno temat przymierza Izraelitów z Bogiem jest podkreślany w momencie przymierza, zawieranego na górze Synaj. Stało się to po wyjściu z Egiptu, kiedy lud wędrujący przez pustynię rozłożył się obozem pod tą górą. Był to najważniejszy moment w historii tego ludu, który wycisnął niezatarty ślad w ich życiu religijnym. Tutaj Bóg może już objawić swoje zamiary ukryte w przymierzu. Bóg mówi: Teraz jeśli pilnie słuchać będziecie głosu mego i strzec mojego przymierza, będziecie szczególną moją własnością pośród wszystkich narodów, gdyż do Mnie należy cała ziemia. Lecz wy będziecie Mi królestwem kapłanów i ludem świętym (Wj 19,5-6).

Przymierze Boga z Izraelem zostało zawarte według schematu używanego w tamtych czasach. Inicjatywa zawarcia takiego przymierza zawsze wychodziła od najsilniejszego. Niosło ono ze sobą zapewnienie o nieustannej opiece i pomocy w razie napaści ze strony nieprzyjaciół. Słabszy partner takiego układu zobowiązywał się do wierności i posłuszeństwa warunkom, które dyktował silniejszy. Dzięki zawartemu przymierzu z Bogiem potomkowie Abrahama zrozumieli, że spotkał ich niesłychany zaszczyt. Oto najpotężniejszy Władca Świata, do którego należy cała ziemia (Wj 19,5), zapragnął związać się z nimi w specjalny sposób. On będzie ich uważał za swój wybrany lud, któremu w niedalekiej przyszłości da Ziemię Obiecaną na własność, którym będzie się opiekował, darząc go wszelką pomyślnością, dobrobytem, udzielając mu pokoju i czyniąc z niego narzędzie w przeprowadzaniu swoich zbawczych planów.

Przymierze na Synaju zapadło głęboko w duszą narodu Izraela. Było ono podwaliną całej jego religijności. Późniejsze pokolenia stale wracały myślą do tego wydarzenia, wnikając coraz głębiej w jego zasadniczą treść. Dzięki refleksji proroków lud wybrany coraz lepiej rozumiał, że zawarcie przymierza podyktowane było ze strony Boga miłością; ono było wyrazem tej miłości. Posłuszeństwo zaś Izraela miało być nie tylko oddaniem należnej Bogu powinności, ale objawem synowskiej miłości.

Prorocy nie tylko pogłębili ideę przymierza. Widzieli także dramat Izraela. Przez kult obcych bogów zdradzał on Boga i uporczywie nie dotrzymywał warunków przymierza. Dlatego naród ten doznawał klęsk przewidzianych za złamanie przymierza.

Boży plan zbawienia nie został jednak udaremniony. Prorocy mówią, że Bóg zawrze kiedyś z tym ludem Nowe Przymierze. Bóg swoim tajemniczym wpływem odmieni serce człowieka, zapisze je w sercach ludzi, uwolni je od wpływów zła i grzechu i uczyni je uległym sobie (Jr 31,33-34). To Nowe Przymierze dokonało się przez Chrystusa.

Ks. Zbigniew Czerwiński, Lublin

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł